تامپون بینی چیست؟

پس از اتمام جراحی بینی، پزشکان نوعی گاز آغشته شده به پمادهای آنتی‌بیوتیک یا تتراسایکلین را در حفره بینی شما قرار می‌دهند که به آن تامپون بینی گفته می‌شود.

تامپون از خونریزی و تشکیل هماتوم در تیغه بینی جلوگیری می‌کند. تامپون بینی باید یک‌روز در بینی شما باشد و بعد از یک‌روز جراح آن را از بینی شما خارج می‌کند. زمان برداشتن تامپون از بینی شما از 4 تا 24 ساعت به نظر جراح و نوع جراحی شما بستگی دارد.

بیرون آوردن تامپون از بینی هیچ دردی ندارد و فقط برای چند ثانیه ممکن است احساسات ناخوشایندی داشته باشید.

در این مطلب به بررسی همه‌چیز در مورد تامپون می‌پردازیم.

انواع تامپون

تامپون بینی در انواع متفاوت استفاده می‌شود؛ یکی از انواع آن گاز استریل یا یک تکه پشم پنبه است که فشرده می‌شود و داخل حفره بینی قرار می‌گیرد. یا به‌صورت فوم، گاز یا پنبه‌ای از پیش طراحی‌ شده است که پس از خارج ‌کردن از بسته‌بندی مستقیماً وارد بینی می‌شود.

نوع دیگر تامپون، دارای آپاندیس یا نخی است که در قسمت بیرونی بینی باقی می‌ماند و می‌توان از آن برای تعویض تامپون استفاده ‌کرد. همچنین ممکن است یک لوله در وسط داشته ‌باشد تا هوا به‌راحتی از آن عبور کند.

برخی از تامپون‌ها دارای راه هوایی سیلیکونی برای تنفس راحت‌تر برای بیماران هستند که ما آن‌ها را Airway یا Stent می‌نامیم، اما عملکرد آن‌ها ضعیف‌تر از تامپون‌هایی است که به‌طور کامل مسدود شده‌اند. این ایرویزها نوعی آتل داخلی هستند که می‌توان از آن‌ها به‌جای تامپون در جراحی بینی استفاده ‌کرد.

کاربرد تامپون چیست؟

تامپون بانداژی اسفنجی و نرم است که اغلب به یک نخ 15 سانتی‌متری متصل می‌شود که این رشته باعث راحتی در جابه‌جایی تامپون یا خروج آن از بینی می‌شود.

جراح تامپون را با پماد آنتی‌بیوتیک یا گاهی‌اوقات لیدوکائین قبل از قرار دادن آن در بینی آغشته می‌کند که این عمل باعث جلوگیری از خونریزی بعد از جراحی می‌شود. در برخی از جراحی‌های بینی که تیغه بینی بازسازی می‌شود مانند سیستوپلاستی، توربینکتومی یا جراحی پولیپ از تامپون استفاده می‌شود؛ زیرا تامپون از ایجاد هماتوم جلوگیری می‌کند.

استفاده از تامپون پس از جراحی بینی، بستگی به وضعیت بیمار دارد. در برخی موارد بیماران نیازی به تامپون ندارند. اما در برخی از جراحی‌ها مانند انحراف بینی، پولیپ بینی یا پیوند غضروف به بینی باید از اسپلینت داخلی برای تثبیت تیغه جدید استفاده‌ کرد.

چرا بعد از جراحی بینی از تامپون استفاده می‌شود؟

مهم‌ترین کاربرد تامپون کنترل خونریزی از طریق اعمال فشار بر رگ‌های خونی بینی است. دومین کاربرد تامپون نرم و مرطوب کردن حفره‌های بینی است؛ زیرا به آنتی‌بیوتیک آغشته شده و از خشک شدن پوست بینی و از ایجاد زخم در بینی جلوگیری می‌کند.

سومین کاربرد تامپون مانند اسپلینت داخلی بینی در برخی جراحی‌هایی است که تیغه بینی (سپتوم) تغییر می‌کند؛ بنابراین از ایجاد هماتوم جلوگیری کرده و به حفظ موقعیت تیغه جدید بینی کمک می‌کند.

احساس درد هنگام قرار دادن تامپون در بینی

در گذشته از پانسمان‌های بزرگ (فتیله، مش، فیلتر) برای ترمیم برش های داخلی بینی استفاده می شد که  تحمل آن برای بیمار دشوار و برداشتن آن دردناک و ناراحت کننده بود.

خوشبختانه با تکنیک های جدید جراحی نیازی به گذاشتن فتیله نیست و به طور کل، تامپون های بینی جدید ابعاد کوچک‌تری نسبت به تامپون های قدیمی دارند که طی قرار دادن و خارج کردن آن، بیمار دردی را احساس نمی‌کند.

آیا در تمامی جراحی‌های بینی استفاده از تامپون توصیه می‌شود؟

خیر؛ در بیشتر موارد استفاده از تامپون بینی به بینی و موقعیت بیمار بستگی دارد، جراح تشخیص می‌دهد که آیا نیازی به استفاده از تامپون هست یا خیر. به‌عنوان مثال برای افراد مسن که تنفس دهانی برای آن‌ها سخت است، ممکن است از تامپون استفاده نشود یا جراحی به‌گونه‌‌ای انجام‌ می‌شود که جراح تصور می‌کند پس از عمل خونریزی وجود نخواهد داشت؛ بنابراین از تامپون استفاده نمی‌کند.

تامپون چند روز باید داخل بینی قرار گیرد؟

نمی‌توان پاسخ دقیقی به این سؤال داد؛ زیرا بهترین زمان برای برداشتن تامپون برای هر فرد متفاوت است و به پیش‌بینی جراح در مورد خونریزی بعد از جراحی بستگی دارد.

در گذشته، اکثر جراحان پلاستیک پس از گذشت 7 یا 14 روز از جراحی، تامپون را خارج می‌کردند؛ اما این فعالیت باعث عفونت و آسیب‌های زیادی می‌شد. به همین دلیل امروزه جراحان بین 4 تا 24 ساعت پس از جراحی تامپون را برمی‌دارند.

محدود کردن این فاصله زمانی هیچ آسیبی به فرد وارد نمی‌کند. به‌طور کلی تامپون بین 4 تا 6 ساعت پس از جراحی برداشته می‌شود؛ یعنی وقتی به خانه می‌روید تامپونی در بینی شما نیست.

اما در برخی جراحی‌ها مانند انحراف بینی و شکستگی بینی، تامپون ممکن است تا 24 ساعت داخل بینی شما باشد.

نحوه خارج‌ کردن تامپون بینی

این فعالیت باید حتماً توسط جراح و در کلینیک انجام شود؛ زیرا برداشتن آن در خانه می‌تواند به شما آسیب برساند.

روش برداشتن تامپون از بینی در کلینیک به این صورت است که ابتدا روی تخت یا صندلی دراز می‌کشید  و سپس سر خود را به عقب تکیه می‌دهید. در ادامه جراح شروع به برداشتن تامپون با ابزاری مانند فورسپس جراحی می‌کند.

در عین حال، جراح علائم را با وارد کردن مقداری فشار روی غشای مخاطی بررسی کرده و از یک قطره مانند فنیل آفرین استفاده می‌کند.

اگر بعد از برداشتن تامپون هیچ نشانه‌ای از خونریزی وجود نداشت و بعد از گذشت چند دقیقه اگر همه‌چیز عادی بود، بیمار می‌تواند به خانه برود.

آیا برداشتن تامپون بینی درد دارد؟

اغلب بیماران از گذاشتن و برداشتن تامپون می‌ترسند. گذاشتن تامپون در اتاق جراحی در حالت بیهوشی شما انجام می‌شود، اما برداشتن تامپون توسط جراح باید در کلینیک انجام شود.

امروزه از تامپون کوچکتری نسبت به گذشته استفاده می‌شود؛  بنابراین هنگام برداشتن آن هیچ دردی را احساس نخواهید کرد. نکته دوم این است که برخی جراحان قبل از برداشتن تامپون، با قطره‌هایی داخل مجرای بینی را بی‌حس می‌کنند تا بیمار احساس درد نکند.

بنابراین شما نباید نگران درد باشید؛ فقط برای چند ثانیه ممکن است درد ناخوشایندی را احساس کنید.

هنگام برداشتن تامپون، بهتر است بلافاصله از اسپری سالین استفاده شود؛ اما به طور کل، پس از خارج کردن تامپون بینی به‌علت رفع انسدادی که تامپون ایجاد کرده است، احساس خوشایندی خواهید داشت.

مراقبت‌های بعد از برداشتن تامپون بینی

پس از خارج‌کردن تامپون بینی، باید مراقبت‌های زیر را انجام دهید:

• برای از بین بردن خون خشک از بینی، فین نکنید و سعی نکنید که با دمیدن، خون خشک را خارج کنید. شما نباید سه هفته پس از جراحی بینی فین کنید، زیرا دمیدن شدید در بینی باعث افزایش خونریزی می‌شود.

بعد از برداشتن تامپون بینی خود را بر اساس دستورات زیر تمیز کنید:

• برای سفت شدن رگ‌های خونی و کاهش التهاب، حدود 10 دقیقه از کمپرس سرد روی بینی خود استفاده ‌کنید.
• برای جلوگیری از احتقان بینی از قطره‌های بینی که پزشک تجویز کرده ‌است استفاده ‌کنید.
• اگر می‌خواهید عطسه کنید، این‌کار را به‌طور طبیعی انجام دهید.
• تا 48 ساعت خم نشوید، وسایل سنگین بلند نکنید یا فعالیت‌های دیگری که به بینی شما فشار وارد می‌کند انجام ندهید.
• غشای مخاطی خشک می‌شود و به‌دلیل تنفس هوای خشک و ممکن است باعث خونریزی بینی شود. برای جلوگیری از آن می‌توانید از سرم نمک استفاده‌ کنید.
• تمیز کردن بینی بعد از برداشتن تامپون از عفونت جلوگیری می‌کند و مجرای بینی را باز نگه می‌دارد.
• در سه هفته اول دو بار در روز بینی خود را با سواب پنبه‌ای آغشته به سرم نمک تمیز کنید.
• برای تهیه این سرم در منزل می‌توانید از مخلوط کمی نمک و آب گرم در فنجان استفاده ‌کنید.
• در هفته چهارم، یک‌بار در روز با سرنگ پر از نرمال سالی شروع به تمیز کردن بینی خود کنید.

خونریزی پس از خارج‌کردن تامپون از بینی

بینی دارای رگ‌های خونی کوچک زیادی است و به‌دلایل مختلف مانند فین کردن، خشکی بینی و ضربه‌ خونریزی می‌کند. اپیستاکسی (خونریزی بینی) می‌تواند در پشت یا جلوی بینی اتفاق بیفتد. اما به‌طور کلی، بیشتر خونریزی‌ها روی تیغه بینی اتفاق می‌افتد.

خونریزی پس از برداشتن تامپون ممکن است به‌دلیل برداشتن فشار از رگ‌های خونی باشد. اگر خونریزی ادامه یافت یا دوباره تکرار شد، با جراح خود تماس بگیرید.

در صورت خونریزی اقدامات زیر را انجام دهید:

• نترسید و آرام بمانید زیرا هیجان اضافی فشار خون شما را افزایش می‌دهد و خونریزی را بدتر می‌کند.
• نوک بینی خود را به‌مدت سه دقیقه در کنار انگشت شست و انگشت خود نگه‌ دارید.
• دو داروی مسکن مصرف کنید. (از آسپرین یا ضد التهاب استفاده نکنید)
• صورت و گردن خود را با آب سرد بشویید یا از کمپرسور آب سرد استفاده‌ کنید.
• دراز نکشید و سر خود را به‌سمت پایین نگه ندارید.

آیا تامپون در روش‌های جراحی مدرن استفاده می‌شود؟

در گذشته از تامپون برای فرم دادن و صاف نگه داشتن تیغه میانی بینی و همچنین جلوگیری از خونریزی بعد از جراحی استفاده می‌شد؛ به‌صورتی که تامپون‌ها تیغه را در وسط بینی فشار می‌دادند و تیغه بینی را صاف نگه می‌داشتند و به این ترتیب، از خونریزی بینی جلوگیری می‌شد. اما با پیشرفت تکنیک‌های رینوپلاستی، امروزه بعد از جراحی نیازی به استفاده از تامپون نداریم.

تیغه وسط بینی صاف می شود و دقت دوخت مخاط تیغه میانی بینی بیش‌تر است و احتمال خونریزی بسیار کاهش می‌یابد.

این کار با کمک بخیه‌های ظریف داخل بینی انجام‌ می‌شود که بدون ناراحتی توسط بدن جذب خواهند شد. پره‌های بینی نیز با فرسایش با فرکانس رادیویی یا روش‌های کم تهاجمی درمان می‌شوند که از خونریزی جلوگیری می‌کند.

امروزه با کمک روش‌های نوین جراحی، در کمتر از 5 درصد موارد جراحی از تامپون استفاده می‌شود. در واقع تامپون فقط در مواردی استفاده می‌شود که جراحی بینی شدید یا بخش زیادی از بینی درگیر باشد؛ مانند اصلاح انحراف تیغه بینی.

معایب تامپون بینی

تامپون هیچ ضرری ندارد و تنها عیبی که می‌توانیم به آن اشاره کنیم خشک کردن دهان است. از آنجایی که یک تامپون در داخل بینی شما قرار دارد، بیمار نمی‌تواند از بینی نفس بکشد و تنفس فقط از طریق دهان است؛ بنابراین باعث خشکی دهان و گلو می‌شود.

اما مسئله مهمی نیست و با برداشتن تامپون حل می شود. در طول 24 ساعتی که یک تامپون در داخل بینی شما قرار دارد، می‌توانید آب گرم (نه خیلی سرد، نه خیلی داغ) بنوشید تا رطوبت دهان حفظ شود.

در برخی موارد دیده شده که خارج کردن تامپون باعث عفونت شده است. اما اگر خروج تامپون توسط پزشک انجام شود و مراقبت‌های پس از خارج کردن تامپون بینی که در متن توضیح داده‌ایم را رعایت کنید، مشکلی پیش نخواهد آمد.

نتیجه‌گیری

جراحان برای کنترل عوارض جراحی از روش معروفی به‌نام پانسمان بینی استفاده می‌کنند. اگرچه پانسمان بینی از نظر ظاهری ناخوشایند است، اما برای جلوگیری از عوارض ناشی از جراحی لازم است؛ چه این جراحی برای اهداف زیبایی انجام شود و چه به‌منظور بهبود عملکرد و رفع انسداد بینی.

در مورد تامپون و نحوه مراقبت‌های قبل و بعد آن باید آگاهی لازم را پیدا کنید؛ بنابراین این مطلب برای شما تنظیم ‌شده است تا بهترین نتیجه را بگیرید.